کمیته حسابرسی یکی از سازوکارهای راهبری شرکتی است که شواهد اندکی در رابطه با نقش و ویژگی های آن در ارزیابی عملکرد واحدهای تجاری وجود دارد. ازاین رو، هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین ویژگی های کمیته حسابرسی و معیارهای عملکرد شرکت ها می باشد. براین اساس، اطلاعات مربوط به 91 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1391-1393 به روش مقطعی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر این است که بین ویژگی های کمیته حسابرسی شامل استقلال و تخصص حسابداری اعضای آن با معیارهای عملکرد شامل نرخ بازده دارایی، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام و نسبت کیوتوبین ارتباط معناداری وجود دارد.

با وجود افزایش سازوکارهای نظارتی بر مدیریت سود، مدیران برای تامین انتظارات تحلیلگران و سرمایه گذاران از سود، انگیزه دارند. از سوی دیگر، ناآگاهی افراد برون سازمانی نسبت به شیوه های مدیریت انتظارات، برخلاف آگاهی نسبت به روش های مدیریت سود، موجب ترغیب مدیریت به کاهش سطح انتظارات به جای افزایش میزان سود می شود. از آنجا که افزایش میزان و تعداد تجدیدنظرها در انتظارات تحلیلگران و سرمایه گذاران، واکنش منفی بازار را به همراه دارد، پیش بینی می شود حضور متخصصان حسابداری و مالی در کمیته حسابرسی منجر به کاهش این تجدیدنظرها شود. در این پژوهش، به بررسی رابطه تخصص حسابداری و مالی در کمیته حسابرسی با مدیریت انتظارات پرداخته شده است. بدین منظور، نمونه ای از 112 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی سال های 1391 تا 1395 انتخاب شد. نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد حضور اعضای متخصص در کمیته حسابرسی، بر احتمال رخداد مدیریت انتظارات و ایجاد اختلاف سود نامنفی حاصل از آن تاثیر نمی گذارد؛ اما میزان مدیریت انتظارات کاهش می یابد.

در این پژوهش، تاثیر تخصص مالی کمیته حسابرسی بر محیط اطلاعاتی شرکت مورد آزمون قرار گرفته است. محیط اطلاعاتی شرکت توسط متغیرهای مشاهده پذیر اندازه شرکت، مالکیت نهادی، فرصت های رشد شرکت، عمر شرکت، دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام، تعداد سهامداران شرکت، خطای پیش بینی سود، دفعات گردش سهام، معیار عدم نقد شوندگی آمیهود و نوسان پذیری بازده سهام، بصورت یک شاخص جامع، اندازه گیری شده و تأثیر تخصص مالی کمیته حسابرسی بر محیط اطلاعاتی شرکت ها در بازه زمانی 4 سال بعد از تصویب دستورالعمل کنترل های داخلی در سال 1391، طی سال های 1391 تا 1394 مورد آزمون قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی 121 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از طریق دادههای ترکیبی به روش تابلویی، بیانگر آن است که رابطه مثبت و معناداری بین تخصص مالی اعضای کمیته ی حسابرسی و محیط اطلاعاتی شرکت ها وجود دارد و تخصص مالی اعضاء کمیته حسابرسی باعث بهبود محیط اطلاعاتی شرکت و افزایش شاخص سنجش آن می گردد.

با توجه به شرایط پیچیده و رقابتی ایجاد شده در حرفه حسابرسی، موسسه های حسابرسی ضرورت ارائه خدمات باکیفیت هرچه بهتر و بهای کمتر به بازار را بیشتر دریافته اند و به دلیل تاثیر حق الزحمه بر کیفیت حسابرسی، مطالعه عوامل موثر برحق الزحمه حسابرسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین تخصص موسسه حسابرسی در صنعت، کمیته حسابرسی و مالکیت مدیریتی با حق الزحمه حسابرسی است. بدین منظور نمونه ای از 160 شرکت حاضر در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1392 تا 1399 انتخاب شد. روش این پژوهش همبستگی می باشد که با استفاده از آزمون رگرسیون به بررسی فرضیه های آماری پرداخته شد و تحلیل داده ها با کمک نرم افزار Eviews انجام شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین کمیته حسابرسی و مالکیت مدیریتی با حق الزحمه حسابرسی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. در حالیکه ارتباط معناداری بین تخصص موسسه حسابرسی در صنعت و حق الزحمه حسابرسی مشاهده نگردید.

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر جنسیت و تخصص مالی کمیته حسابرسی بر مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس ایران انجام گرفته است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و با گردآوری شواهد از استناد سازمانی به صورت همبستگی و پس رویدادی بررسی شده است. جامعه آماری پژوهش شرکت های بورس اوراق بهادار تهران است که تعداد 144 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب شده است. محدوده زمانی پژوهش از سال های 1391 تا 1399 است. برای تصمیم گیری در مورد فرضیه های پژوهش دو مدل رگرسیون ترکیبی بررسی و سه فرضیه آزمون شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که جنسیت اعضای کمیته حسابرسی بر مدیریت سود تأثیر معناداری ندارد. تخصص مالی کمیته حسابرسی و همچنین تعامل جنسیت اعضای کمیته حسابرسی و تخصص مالی کمیته حسابرسی بر مدیریت سود تأثیر معکوس و معناداری دارند. بنابراین به طور کلی جنسیت اعضای کمیته حسابرسی و تخصص مالی کمیته حسابرسی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر مدیریت سود تأثیر معناداری دارند. لذا تعامل دو متغیر جنسیت و تخصص مالی بر مدیریت سود تأثیرگذار است. در واقع افزایش زنان کمیته حسابرسی و تخصص مالی آن ها توأماً منجر به کاهش مدیریت سود می شود.

به دلیل عدم تقارن اطلاعات سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری باید به صورت های مالی اعتماد داشته باشند و از عواملی که بر اعتماد به سرمایه گذاری موثر است، استقلال کمیته حسابرسی می باشد. بنابراین در این تحقیق اثر استقلال کمیته حسابرسی بر تصمیمات سرمایه گذاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران با استفاده از نظر خبرگان سرمایه گذاری در بورس بوسیله پرسشنامه لیکرت و رگرسیون حداقل مربعات جزیی سنجیده شده است. ضریب تشخیص بدست آمده از مدل بیانگر این است که حدود 393 % از تغییرات اعتماد سرمایه گذاران جهت سرمایه گذاری بازار سهام به وسیله سه سازه: وجود کمیته حسابرسی، استقلال کمیته حسابرسی و استقلال کمیته حسابرسی در انتخاب حسابرس توجیه می شود که حدود 0.133 آن به سازه استقلال کمیته حسابرسی اختصاص دارد. ضریب همبستگی بین سازه برونزا و درونزا به مقدار 0.401 است که در سطح 99 % اطمینان نیز به صورت مستقیم معنادار است. بنابراین فرضیه تحقیق تائید شده یعنی در جامعه آماری سرمایه گذاران حرفه ای فعال در بورس اوراق بهادار تهران، بین استقلال کمیته حسابرسی و جذب اعتماد سرمایه گذاران جهت سرمایه گذاری در بازار سهام، رابطه معناداری وجود دارد.

کمیته حسابرسی به عنوان بخش مهمی از نظام حاکمیت شرکتی می تواند موجب بهبود فرایند گزارشگری مالی و عملکرد شرکت شود. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ویژگی های کمیته حسابرسی (تخصص مالی، استقلال و اندازه) و عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. در این پژوهش عملکرد شرکت با استفاده از معیارهای Q توبین و بازده دارایی ها اندازه گیری شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 132 شرکت و دوره مطالعه سال های 1391 تا 1393 را در بر می گیرد. نتایج آزمون فرضیه ها با استفاده از رگرسیون چندگانه ترکیبی حاکی از آن است که بین تخصص مالی کمیته حسابرسی و عملکرد مبتنی بر معیارهای Q توبین و بازده دارایی ها رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین استقلال کمیته حسابرسی و عملکرد مبتنی بر بازده دارایی ها رابطه مثبت و معناداری مشاهده شد. در عین حال، بین استقلال کمیته حسابرسی با عملکرد مبتنی بر Q توبین و اندازه کمیته حسابرسی با معیارهای Q توبین و بازده دارایی ها رابطه معناداری مشاهده نگردید.